Miasto Królewskie Sandomierz - Światowa Stolica Krzemienia Pasiastego

Do Sandomierza dotarliśmy niemal pod sam koniec urlopu, który spędzaliśmy w województwie świętokrzyskim. Mało brakowało, a nie starczyłoby nam czasu na odwiedzenie tego Miasta Królewskiego. Opatrzność jednak czuwała. Sandomierz to jedno z najstarszych i najpiękniejszych polskich miast, usytuowane na siedmiu wzgórzach, pamiętające jeszcze czasy swego założenia gdzieś w średniowieczu. Sandomierz to także Światowa Stolica Krzemienia Pasiastego.



To urocze miasteczko, przypominające nieco swoim klimatem Kazimierz nad Wisłą, kojarzone jest nie tylko z popularnym (czyżby?) serialem o przygodach dzielnego i przenikliwego Ojca Mateusza. Choć faktycznie ślady serialu w Sandomierzu spotkać można na każdym kroku. Jednak największą zaletą Sandomierza jest zdecydowanie jego klimat i estetyka. To miasteczko jest naprawdę "smaczne". 

Odpoczywamy nie zwiedzamy

W czasie urlopu w Górach Świętokrzyskich postanowiliśmy, że stawiamy przede wszystkim na odpoczynek i spokój. Dlatego nie spinaliśmy się bardzo, żeby zwiedzać mnóstwo zamków, muzeów i innych obiektów architektury sakralnej. No, może z wyjątkiem ruin :) Plan ten nie do końca udało nam się zrealizować, ale na Zamek w Sandomierzu nie dotarliśmy. Tzn. dotarliśmy, ale tłumy turystów oraz upał skutecznie nas do zwiedzania zniechęciły.

Królowie, Szwedzi i Austriacy

A szkoda, bo Zamek w Sandomierzu to pamiętająca czasy króla Kazimierza Wielkiego budowla pochodząca z XIV wieku, wielokrotnie przebudowywana. Zamek, jak większość polskich warowni, nie oparł się potopowi szwedzkiemu, którego sprawcy w 1656 roku wysadzili warownię w powietrze. Pod koniec XVII wieku częściowo odbudował go Jan III Sobieski. Po trzecim rozbiorze Polski zamek znalazł się w granicach Austrii i wtedy właśnie został odbudowany i przeznaczony na cele sądowe i więzienne. Obecnie na Zamku rezydują przedstawiciele Muzeum Okręgowego. Nam udało się dotrzeć na zamkowy dziedziniec, z którego podziwiać można piękną panoramę miasta oraz brzeg rzeki Wisły.

Brama do raju

Wizytówką miasta jest Brama Opatowska, która zaprasza do przekroczenia jej progów i podążania wybrukowanymi uliczkami w kierunku rynku i zabytkowego ratusza. Brama Opatowska to "sierota", bo jako jedyna ocalała z całego systemu murów obronnych otaczających kiedyś całe miasto.

Choć samotna, tętni życiem. Przenikają przez nią codziennie rzesze mieszkańców Sandomierza i tłumnie odwiedzających to miasto w okresie letnim turystów. W upalny dzień można zatrzymać się i poszukać wytchnienia w jej cieniu, kupić lokalnego obwarzanka, lub zostać zaczepionym np. przez Pana Śmierć, czego oczywiście nikomu nie życzymy. 

Rynek - wizytówka Sandomierza

Od Bramy Opatowskiej prosta już droga na rynek, który jest najwspanialszym zabytkiem Sandomierza. A to dlatego, że zachował się tu średniowieczny układ urbanistyczny, co oznacza, że kształt rynku jest dziś taki, jakim go zbudowano. Nie zniweczyły tego żadne zawieruchy wojenne ani inne nieszczęścia nawiedzające Polskę. Pięknie odrestaurowany, odbudowany, zachęca turystów do zwiedzania.

Tu bije serce

Sercem ryneczku jest renesansowy Ratusz. Oryginalna budowla jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych polskich atrakcji. Dodatkowego uroku nadaje jej fakt, że wkomponowana jest w opadającą podłogę rynku. Uroczy zabytek.

I jak się okazuje bardzo malowniczy, zwłaszcza do zdjęć. Jedynym minusem jest fakt, że bardzo ciężko jest uchwycić to miejsce w całej okazałości tak, aby żaden niepożądany gość nie zakłócił nam kadru. Na co dzień bowiem, zwłaszcza w wakacje, miejsce to tętni życiem, kolorem i ruchem.  Wprawny obserwator dostrzeże tu kilka ciekawych i zagadkowych elementów. M.in. słoneczny zegar na ścianie Ratusza oraz ... kotwicę zaczepioną o niebo. Ale nie będziemy zabierać Wam frajdy i nie pokażemy jej na zdjęciu. Niech zachęci Was ona do odwiedzenia Sandomierza osobiście!

Antropocentryczna myśl przewodnia

To co urzekło nas w Sandomierzu najbardziej to nastawienie na ludzi. Nie znajdziecie tu wszechobecnych oddziałów banków czy innych ubezpieczycieli. Mnóstwo za to knajpek, barów, sklepów z lodami i pamiątkami. Miejsce, w którym naprawdę można wypocząć i wyluzować się w cieniu przepięknych kamieniczek. Uliczki są bardzo malownicze, nic więc dziwnego że przyciągają artystów i malarzy. W Sandomierzu można się zakochać. Choćby siedząc na ławce i podziwiając zabytkową studnię.

Coś dla ciała

Z rynku warto przejść kawałek dalej na Mały Rynek. Wesoła fontanna zaprasza w gorący dzień do zamoczenia w niej umęczonych nóg. A gdy zgłodniejemy, nie odchodząc daleko, można skusić się na pizzę z pieca kamiennego.

Coś dla ducha

Pewnie mało komu po obfitym obiedzie uda się przecisnąć przez "Ucho Igielne" jak figlarnie nazwano Furtę Dominikańską, którą można wydostać się poza obręb rynku, ale zawsze warto spróbować. To oryginalne rozwiązanie architektoniczne ma być testem na to, czy nasze bogactwo i inne zbytki świata doczesnego nie uniemożliwią nam przeciśnięcia się przez nie do "ziemi obiecanej".

Sandomierz nad Wisłą

Na koniec zachęcamy jeszcze do krótkiego spaceru. Mijając zamek można przejść na drugą stronę ulicy i dostać się nad Wisłę. Jest tam ciekawa przystań, gdzie można się zatrzymać, usiąść na ławce, pogapić się na motorówki i podziwiać Sandomierz z nieco innej perspektywy.
W czasie naszego urlopu na terenie województwa świętokrzyskiego miały miejsce lokalne podtopienia. W Sandomierzu, nad Wisłą, było to bardzo dobrze widoczne. Zatopiona część pomostu oraz niektóre uliczki promenady dawały obraz tego, jak niebezpieczna może być wezbrana rzeka.

Wierzchołek góry lodowej

Sandomierz kryje w sobie jeszcze wiele tajemnic i zabytków. Podobno łącznie jest ich tam aż 120! Nam udało się odwiedzić i pokazać tylko nieliczne. W Sandomierzu warto zwiedzić także katedrę z XIV wieku z cennymi freskami bizantyjsko-ruskimi, Collegium Gostomianów - gdzie współcześnie funkcjonuje jedna z najstarszych szkół średnich w kraju czy gotycki Dom Długosza, polskiego kronikarza, bogaty w zbiory Muzeum Diecezjalnego.

Niezaprzeczalną atrakcją jest także sandomierska Podziemna Trasa Turystyczna, do której można udać się na przykład po zmroku. Prawie pół kilometra podziemnych korytarzy to nie lada gratka dla wielbicieli tego typu atrakcji. Jak się domyślacie i nas nie mogło tam zabraknąć, ale o tym opowiemy Wam przy innej okazji.

Jeszcze więcej atrakcji

Atrakcje Sandomierza długo by jeszcze wymieniać. Jest jeszcze przecież i Zespół klasztorny Dominikanów przy kościele św. Jakuba, i liczne kościoły, i dawna Synagoga, i Spichlerz, i Dzwonnica... A kto to wszystko już zobaczy, ten powinien udać się jeszcze do Wąwozu Królowej Jadwigi a potem na pobliskie Góry Pieprzowe.

Jeden dzień to za mało

Nasz dzień w Sandomierzu powoli dobiegł końca. Pozostały rozkoszne wspomnienia oraz lekki niedosyt. Sandomierz to miasto, do którego się wraca, ponieważ można tam znaleźć pozytywny klimat i odpoczynek. Napić się pysznej kawy, poczytać gazetę nad fontanną, zwiedzić galerie z biżuterią, zwłaszcza z krzemienia pasiastego, porobić ujmujące fotografie... Odpocząć.

A przecież o to na urlopie chodzi najbardziej. Nie uważacie?

Inne ciekawe miejscowości:

• Kazimierz Dolny nad Wisłą - co warto zobaczyć w jeden dzień?
• Kraków na Weekend
• Warszawa da się lubić - długi weekend w stolicy
• Czy warto jechać do Łodzi?
• Międzygórze - bajkowy wypoczynek u stóp masywu Śnieżnika