Kompleks Riese: Podziemne miasto Osówka

Kontynuujemy cykl artykułów na temat najbardziej tajemniczego podziemnego miejsca w Polsce, czyli Kompleksu Riese w Górach Sowich. Dzisiaj wspominamy naszą wyprawę do  jednego z obiektów kompleksu Riese udostępnionych dla turystów - Podziemnego Miasta Osówka w Głuszycy.



Pierwsza styczność z Riese wywołuje pomieszanie uczuć zachwytu, zdumienia,  przechodzących w smutek i współczucie. Kosztem tysięcy istnień ludzkich wybudowano bowiem imponujący podziemny kompleks niewiadomego przeznaczenia, który mógł zostać największą kwaterą Hitlera w całej III  Rzeszy.

Już dziś każdy przebywający w Górach Sowich może zapoznać się z niesamowitą budowlą, która bardzo dobrze zarządzana, stała się jedną z bardziej rozpoznawanych wizytówek regionu Wałbrzyskiego.

Wyjątkowość Podziemnego Miasta Osówka

Do Osówki trafiliśmy podczas naszego pierwszego wspólnego zimowego urlopu w okolicach Karkonoszy. Osówka miała być tylko jedną z kilku atrakcji, które chcieliśmy zobaczyć będąc w tym regionie. Okazała się jednak najbardziej intrygującym miejscem, które wtedy zobaczyliśmy, miejscem, do którego cały czas wracamy w naszych opowieściach o Polsce.

Na naszą bardzo pozytywną opinię o tym miejscu złożyło się kilka czynników. Pierwszym z nich jest fakt, że to była nasza pierwsza styczność z tematyką Riese. Drugim były bardzo ciekawe opowieści przedstawione przez przewodnika Łukasza Kazek (wspominałem już o nim we wpisie o historii Riese), a kolejnym - chyba najważniejszym, okazał się sposób zarządzania obiektem.




Osówka zasłużenie zdobywa co roku wyróżnienia od organizacji związanych z turystyką, a jej bogata oferta skierowana jest nie tylko do pasjonatów historii i militariów, ale do każdego z nas. Zarówno młodsi i starsi, aktywni i szukający spokoju znajdą tutaj coś dla siebie.

Atrakcyjnie przedstawiona oferta dla dzieci

Na szczególną uwagę zasługuje specjalny program dla dzieci, podczas którego oprócz spotkania z Sowiogórskim Strażnikiem Tajemnic, dzieci rozwiązują zagadki, przechodzą specjalne trasy, poznają legendy, faunę i florę okolicy.

Przekonajcie się sami jak atrakcyjnie można przedstawić ofertę dla dzieci. Polecam obejrzenie świetnie zrealizowanego krótkiego filmu pt. "Odkryj tajemnice Podziemnego Miasta". Czy zgodzicie się ze mną, że tak powinna wyglądać promocja każdej atrakcji w Polsce?

Najbardziej wykończony podziemny kompleks Riese

Osówkę oprócz infrastruktury naziemnej tworzy ponad 1,7 km imponującej wielkości podziemnych korytarzy. O ile żaden z kompleksów Riese nie został dokończony, tak w Osówce znajdziemy korytarze i hale z założonymi oryginalnymi szalunkami, czy wybetonowane wartownie.




Oprócz imponujących hal i korytarzy zobaczymy wielkie podziemne wyrobiska, wartownie z okienkami strzelniczymi, chodniki techniczne, narzędzia, urządzenia i broń z okresu budowy odnalezione w kompleksie i okolicach. Dzięki temu to właśnie w Osówce można zapoznać się ze sposobem drążenia korytarzy porównując hale w różnym stopniu zaawansowania prac. To właśnie od tego miejsca warto rozpocząć zwiedzanie całego kompleksu Riese.

Oprócz zwiedzenia podziemi, warto także zajść do obiektów stanowiących infrastrukturę naziemną. Przeznaczenie dwóch budowli: Kasyna i Siłowni do dziś pozostało niewyjaśnione.

Propozycje zwiedzania dla każdego

Zdobyte przez Osówkę liczne wyróżnienia nie dziwią, gdy spojrzy się na ofertę zwiedzania. Do dyspozycji zwiedzających dostępnych jest kilka tras turystycznych, w których oprócz standardowego, godzinnego zwiedzania i wspomnianej powyżej oferty dla dzieci, znajdują się trasy ekstremalne.

Można tu przepłynąć łodzią po zalanych korytarzach, przejść pomostem i ruchomą kładką, a w trwającej 3 godziny Ekspedycji Riese zwiedza się dodatkowo obiekty naziemne i wykonuje zadania umysłowe i sprawnościowe.  Najbardziej aktualną ofertę, jak i szczegóły tych tras znajdziecie na oficjalnej stronie internetowej Osówki.



My nie szaleliśmy i wybraliśmy opcję standardowego zwiedzania.

Wycieczka do podziemi

Osówkę zwiedzaliśmy słynną zimą 2009 roku, która zapewniła takie ilości śniegu, że ledwo dojechaliśmy na miejsce. Zaspy były tak duże, że obiekty naziemne były dla nas niedostępne. Ograniczyliśmy się więc do zwiedzenia podziemi, ogrzania się i wypicia gorącej kawy w pawilonie wystawowym.

Pamiętam, że mieliśmy dołączyć do zorganizowanej grupy, która utknęła autokarem na ostrych zakrętach i pagórkach na drodze do Osówki. Mijaliśmy nawet ten autokar. Pamiętam też nasze zdziwienie, gdy po przyjeździe wysypało się z niego ponad 40 osób i nasze naiwne pytanie do przewodnika, czy my aby na pewno zmieścimy się w tych podziemiach ;)

Dopiero będąc pod ziemią zrozumieliśmy jego reakcję w postaci szczerego śmiechu i zapewnienia nas o tym, że miejsca starczy dla każdego :)



Po kilku chwilach znaleźliśmy się w pierwszym, dobrze zachowanym, wybetonowanym pomieszczeniu, w którym przewodnik zapoznał nas z historią kompleksu, opowiedział o zależnościach z pozostałymi obiektami oraz morderczym wykorzystywaniu więźniów okolicznych obozów pracy. (można o tym przeczytać w naszym artykule o historii Riese).



Znaczącą częścią opowieści były także mity, ciekawostki i teorie spiskowe, które nagromadziły się wokół kompleksu Riese od czasów zakończenia wojny.




Poruszanie się razem z ponad 40 osobową grupą nie stanowiło żadnego problemu. Korytarze i hale były na tyle wielkie, że te 40 osób w kolorowych kaskach było niemalże niezauważalne.




Wysokość wydrążonych hal była naprawdę imponująca.



Dzięki obserwacji korytarzy w różnym stadium wykończenia mogliśmy poznać technikę ich drążenia, oraz plany ich wykończenia. Sztolnie i komory drążono metodami górniczymi za pomocą materiałów wybuchowych umieszczanych w otworach skalnych. Urobek wywożono na powierzchnię kolejkami wąskotorowymi, a komory wzmacniano obudowami żelbetowymi.





Ciekawostką są także formy naciekowe (stalaktyty i stalagmity), które gromadzą się przy drugim wyjściu z Osówki.

Osówka inspiracją

W podziemiach Osówki, oprócz wielu reklam i dokumentów, nakręcono kilka filmów fabularnych. Do dziś znajduje się wystawa z eksponatami z planu polskiego horroru "Pora Mroku". Oprócz niego, kręcono tu także "Tajemnicę Twierdzy Szyfrów", "Czeluskin" (ros.) oraz "Werner von Branu" (niem.)

Położenie Osówki na mapie kompleksu Riese

Na zakończenie warto przypomnieć położenie Osówki na mapie podziemnych kompleksów Riese. Poza nią, udostępnione obecnie do zwiedzania są kompleks Włodarz i Rzeczka. W kompleksie w Sokolcu (Gontowa) w jednej ze sztolni trwają obecnie prace przygotowujące ją do obsługi ruchu turystycznego.



Już wkrótce będziemy mieli możliwość zwiedzenia czterech z sześciu części podziemnego miasta budowanego na rozkaz Hitlera. Kto wie, może do tego czasu uda się także odkryć nowe, nieznane sztolnie? Na przykład legendarną już sztolnię w samym centrum, na górze Moszna? Albo uda się rozwikłać kolejne tajemnice Riese?

Zobacz tajemnice Riese na własne oczy

Zapraszamy Cię już dziś do zaplanowania urlopu w okolicach Wałbrzycha, w Górach Sowich. Zapoznaj się z naszymi artykułami na temat Riese, a następnie pojedź i zobacz na własne oczy potęgę tego kompleksu. Zapewniamy Cię, że tak jak my, będziesz tę wizytę wspominać przez długie miesiące, a może nawet lata?

Po zwiedzeniu Osówki nie zapomnij także zobaczyć kompleksu Rzeczka, Włodarz i Sokolec (sztolnia w ośrodku Harenda), o których napiszemy już wkrótce na Ruszaj w Drogę!

Więcej o kompleksie Riese:

• Kompleks Riese: podziemne miasto w Górach Sowich
• Kompleks Riese: mity, ciekawostki i polecane strony

Sprawdź także pozostałe opisane przez nas podziemia.